Γνωριμία με τα αυτοάνοσα νοσήματα
Υπάρχουν φορές που μαθαίνουμε ότι κάποιος γνωστός μας πάσχει από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Είναι γεγονός ότι οι επιστήμονες τις τελευταίες δεκαετίες μελετούν τα συγκεκριμένα νοσήματα πιο αναλυτικά προσπαθώντας να βρουν την καταλληλότερη θεραπεία. Παρόλο που τα αυτοάνοσα νοσήματα αφορούν ένα μικρό ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται πως προκαλούνται και αν πραγματικά κινδυνεύουν να αναπτύξουν κάποιο από αυτά.
Oι επιστήμονες γνωρίζουν γύρω στα 80 αυτοάνοσα νοσήματα. Κάποια από αυτά ίσως να τα γνωρίζετε κι εσείς όπως τον διαβήτη τύπου 1 , τον λύκο, τη νόσο του Crohn,την ελκώδη κολίτιδα ,τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και τη σκλήρυνση κατά πλάκας. Κάποια από τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστούν ενώ κάποια από αυτά χρειάζονται θεραπεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, ώστε να μειωθούν τα συμπτώματα και το άτομο να έχει μια φυσιολογική ζωή χωρίς επιπλοκές.
Κυρίως 3 παράγοντες παίζουν ρόλο στην παθογένεση των αυτοάνοσων νοσημάτων: το γενετικό υπόστρωμα , το ανοσοποιητικό σύστημα και το περιβάλλον όπου ζει ο ασθενής. Πρόσφατες μελέτες όμως που αφορούν στην επίδραση ψυχοκοινωνικών παραγόντων στην ανάπτυξη νόσου μας δείχνουν ότι σε σημαντικό ποσοστό πριν από την εμφάνιση ή την έξαρση των αυτοάνοσων νοσημάτων προηγείται έντονο στρες.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα εκδηλώνονται σε διάφορα συστήματα και όργανα του οργανισμού, όπως είναι το δέρμα, οι αρθρώσεις, τα αγγεία, το νευρικό σύστημα, οι αδένες, το γαστρεντερικό και αναπνευστικό σύστημα, οι νεφροί, οι οφθαλμοί κ.ά. Μπορεί να προσβάλουν πολλά όργανα και συστήματα του οργανισμού συγχρόνως ή στην πορεία της νόσου όπως πχ στον Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο, όπου είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε βλάβες στο δέρμα, στους νεφρούς και στο αίμα, αλλά και στις αρθρώσεις και τα αγγεία. Αυτά λέγονται συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα. Η συμπτωματολογία των αυτοάνοσων νοσημάτων μπορεί να ποικίλει. Άλλες φορές είναι έντονη με πυρετούς ,εξανθήματα ,διάρροιες ,άλλες φορές όμως μπορεί η νόσος να είναι αθόρυβη χωρίς τόσο έντονη συμπτωματολογία.
Υπάρχει γονίδιο ή γονίδια που οδηγούν σε ανάπτυξη αυτοάνοσης νόσου;
Οι ερευνητές έχουν αφιερώσει δεκαετίες προσπαθειών στη μελέτη της γενετικής πολλών αυτοάνοσων νοσημάτων με στόχο να απαντήσουν στην ερώτηση αυτή. Τα ευρήματα δείχνουν ότι δεν υπάρχει ούτε ένα γονίδιο που να προκαλεί από μόνο του κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Τα αυτοάνοσα νοσήματα ,στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν ταιριάζουν σε κανένα απλό πρότυπο κληρονομικότητας. Αντιθέτως, θεωρούνται πολυπαραγοντικές ασθένειες.
Τι συμπεράσματα βγήκαν από πρόσφατη μελέτη;
Μια νέα πληθυσμιακή μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 22 εκατομμύρια άτομα δείχνει ότι οι αυτοάνοσες διαταραχές επηρεάζουν πλέον ένα στα δέκα άτομα. Η μελέτη χρησιμοποίησε ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων ανωνύμων ηλεκτρονικών αρχείων υγείας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Εξερεύνησε 19 από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα και εξέτασε εάν τα κρούσματα αυτοάνοσων νοσημάτων αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου, ποιοι είναι πιθανότερο να νοσήσουν και πως μπορεί να συνυπάρχουν διαφορετικά αυτοάνοσα νοσήματα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι συνολικά αυτές οι 19 αυτοάνοσες ασθένειες που μελετήθηκαν επηρεάζουν το 10% του πληθυσμού (13% των γυναικών και 7% των ανδρών). Επίσης, η ερευνά επιβεβαίωσε ότι ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα τείνουν να εμφανίζονται μαζί, για παράδειγμα ένα άτομο διαγνωσμένο με ένα αυτοάνοσο νόσημα είναι πιο πιθανό να αναπτύξει ένα δεύτερο αυτοάνοσο νόσημα σε σχέση με κάποιον χωρίς αυτοάνοση νόσο.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση των ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα, είναι εξειδικευμένη και συνδυαστική. Εξαρτάται από τη βαρύτητα της νόσου, την προσβολή συγκεκριμένων οργάνων, την ηλικία του ασθενή και τη συνύπαρξη άλλων νοσημάτων. Στόχος της θεραπείας είναι η ανακούφιση του ασθενή από τα συμπτώματα, η εξασφάλιση της λειτουργικότητας του οργάνου που πάσχει με τη μικρότερη δυνατή πρόκληση βλάβης και η μακροχρόνια ύφεση της νόσου.
Αν και δεν μπορεί ένα αυτοάνοσο νόσημα να ιαθεί πλήρως, στόχος των θεραπειών είναι η μείωση των συμπτωμάτων και ο περιορισμός των επίπλοκων. Για να μειωθεί ο βαθμός της βλάβης που προκαλείται από ένα αυτοάνοσο νόσημα, οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Τα αναλγητικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά στη μείωση του πόνου των αρθρώσεων και/ή των μυών. Εάν η αυτοάνοση διαταραχή προκαλεί μείωση βιταμινών όπως η θυρεοειδική ορμόνη ,η ινσουλίνη και η βιταμίνη Β12 οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν συμπληρώματα για την αναπλήρωσή τους. Ωστόσο, τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που θεωρούνται επί του παρόντος ως το φάρμακο εκλογής συνδέονται με επιβλαβείς παρενέργειες και η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης λοιμώξεων ή ακόμα και καρκίνου. Για να ξεπεραστεί το μειονέκτημα των συγκεκριμένων φαρμακευτικών στρατηγικών ,αναδύονται νέες θεραπείες οι οποίες είναι περισσότερο στοχευμένες.
Όλα είναι θέμα οπτικής
Γνωρίζοντας άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα στον ευρύτερο κοινωνικό μου κύκλο και έχοντας συνομιλήσει μαζί τους, μου έχουν εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν να ζουν με αυτά. Τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά και αυτό τους βοηθάει να έχουν μια φυσιολογική ζωή χωρίς να απομονώνονται κοινωνικά και να αισθάνονται άσχημα για τους εαυτούς τους. Μπορεί κάποιες φορές να αισθάνονται αδικημένοι κατά κάποιο τρόπο, γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς πυροδοτήθηκαν τα συγκεκριμένα νοσήματα ,αλλά πάντα τους εξηγώ ότι δεν έκαναν κάποιο λάθος οι ίδιοι και ότι οι ακριβείς αιτίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες στην επιστήμη. Κάποιες φόρες η πραγματικότητα είναι σκληρή και είτε μαθαίνεις να ζεις με αυτή είτε τα παρατάς και αφήνεσαι. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Ένα πείσμα που πήγαζε από μέσα τους και τους έδινε το κίνητρο να συνεχίζουν και να δημιουργούν μια ζωή όπως ακριβώς ήταν πριν νοσήσουν.
Υγεία στο Σπίτι – Μια βουτιά στην Επιστήμη
Πηγές:
1.YgeiaWatch – Αυτοάνοσα νοσήματα: Έρευνες ενοχοποιούν το χρόνιο στρες
3.Treatment Options for Autoimmune Disease (news-medical.net)
Εικόνα: Canva
