Το άρθρο δημιουργήθηκε με τη χρηματοδότηση του European Solidarity Corps Gr μέσω του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα ‘Educate First Aid’, πατώντας εδώ.
Η αναφυλαξία είναι μια οξεία αλλεργική αντίδραση που ξεκινά αιφνίδια και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο. Αναφυλακτικά επεισόδια μπορεί να συμβούν στον χώρο του σχολείου, και αν οι εκπαιδευτικοί δε γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σωστά, οι συνέπειες μπορεί να είναι τραγικές. Ας μην ξεχνάμε ότι η αναφυλαξία θεωρείται χωρίς αμφιβολία επείγον περιστατικό που απαιτεί άμεση παρέμβαση.
Τι προκαλεί την αναφυλαξία; Ποια είναι τα συμπτώματα;
Υπάρχουν πληθώρα αιτιών που μπορεί να προκαλέσουν αναφυλαξία. Έρευνες έχουν δείξει ότι ρόλο παίζει ακόμη και η ηλικία του ασθενούς. Γενικά οι νεότερες ηλικίες, όπως μαθητές/μαθήτριες, είναι πιο πιθανό να πάθουν αναφυλαξία από τροφές, ενώ οι μεγαλύτερες ηλικίες από φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, συχνή αιτία είναι τα τσιμπήματα εντόμων.
Συνήθως η εξέλιξη των συμπτωμάτων είναι η εξής:
- Αρχικά εμφανίζεται κνησμός με εξανθήματα κυρίως στις μασχάλες, στη γεννητική περιοχή, στις παλάμες, στα πέλματα και στον λαιμό.
- Στη συνέχεια εμφανίζονται ταχυπαλμία, ερύθημα, κνίδωση, αγγειοοίδημα, ρινική καταρροή και συμφόρηση.
- Έπειτα βήχας, δύσπνοια, συριγμός, ναυτία, εμετοί, μετεωρισμός κοιλίας, αρρυθμίες, ζάλη, λιποθυμία, υπόταση και συγκοπή, με ενδεχόμενη τελική κατάληξη τον θάνατο.
Υποπτευόμαστε αναφυλαξία όταν ισχύουν τα εξής κριτήρια:
- Αιφνίδια έναρξη και ταχεία εξέλιξη των συμπτωμάτων.
- Απειλητικά για τη ζωή συμπτώματα: βρογχοσυστολή, συριγμός, αναπνευστικά προβλήματα, υποξία, κυάνωση, υπόταση, ταχυκαρδία.
- Αλλαγές στο δέρμα ή στους βλεννογόνους (έξαψη, κνίδωση, αγγειοοίδημα).
Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι:
- Αλλαγές στο δέρμα ή στους βλεννογόνους από μόνες τους δεν είναι σημάδι αναφυλαξίας.
- Αυτές μπορεί να είναι αμυδρές ή απούσες έως και στο 20% των περιπτώσεων, καθώς ορισμένοι ασθενείς μπορεί να έχουν μόνο μείωση της αρτηριακής πίεσης.
- Μπορεί επίσης να εμφανιστούν γαστρεντερικά συμπτώματα (π.χ. εμετός, κοιλιακός πόνος, ακράτεια).
Αλλεργικά Τεστ
Τα αλλεργικά τεστ βοηθούν στον προσδιορισμό της αιτίας της αναφυλαξίας. Δερματικά τεστ (όπως επικόλλησης) είναι διαθέσιμα για ορισμένες τροφές και ουσίες. Οι αιματολογικές εξετάσεις για συγκεκριμένα IgE αντισώματα μπορεί να επιβεβαιώσουν αλλεργία σε τρόφιμα όπως το γάλα, τα αυγά, τα φιστίκια, ξηροί καρποί και ψάρια. Τα δερματικά τεστ επιβεβαιώνουν αλλεργία στην πενικιλίνη, αλλά δεν υπάρχουν για άλλες φαρμακευτικές ουσίες. Οι μη ανοσολογικές μορφές αναφυλαξίας διαγιγνώσκονται μόνο με λεπτομερές ιατρικό ιστορικό ή με μελλοντική έκθεση στο πιθανό αλλεργιογόνο. Δεν υπάρχουν τεστ για μη ανοσολογική αναφυλαξία.
Αντιμετώπιση
Η επινεφρίνη (αδρεναλίνη) είναι η κύρια θεραπεία. Συνιστάται χορήγηση ενδομυϊκά στον πρόσθιο–πλαγίο μηρό, το συντομότερο μετά την υποψία αναφυλαξίας. Στη συνέχεια μπορούν να χορηγηθούν αντιισταμινικά όπως η χλωροφαινιαμίνη (ενδομυϊκά ή ενδοφλέβια), καθώς και στεροειδή (κορτιζόνη) σε ορισμένες περιπτώσεις.
Η σοβαρότητα της αντίδρασης σχετίζεται με την ταχύτητα έναρξης και την ένταση του ερεθίσματος.
Είναι ζωτικής σημασίας η αναγνώριση και η άμεση αντιμετώπιση της αναφυλαξίας. Καλέστε αμέσως βοήθεια και ασθενοφόρο, ακόμα κι αν υπάρχει μόνο υποψία, διότι τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν ραγδαία, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή.
Για περισσότερες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις πρώτες βοήθειες μείνετε συντονισμένοι. Επιπλέον, μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό στα κανάλια μας σε YouTube, TikTok και Instagram. Ραντεβού σύντομα με περισσότερα.
Πηγές:
1.Numarknet.com – Anaphylaxis Management
2.Verywell Health – Causes and Risk Factors of Anaphylaxis
3.DermNet – Anaphylaxis
