Το άρθρο δημιουργήθηκε με τη χρηματοδότηση του European Solidarity Corps Gr μέσω του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ.
Αν παρακολουθείτε τα κανάλια μας σε YouTube, Instagram και TikTok, ίσως έχετε παρατηρήσει ότι όλα τα τελευταία μας βίντεο έχουν να κάνουν με την παροχή πρώτων βοηθειών. Το γεγονός αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι. Η στροφή της προσοχής μας στις πρώτες βοήθειες γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος ‘Educate First Aid’ που έχει ως πρωταρχικό στόχο την ενημέρωση μαθητών και εκπαιδευτικών σχετικά με τον αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών στον χώρο του σχολείου. Βέβαια, το πρόγραμμα μπορεί να ωφελήσει οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τις πρώτες βοήθειες. Υλικό ανεβαίνει κάθε εβδομάδα σε όλα μας τα κανάλια. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μείνετε συντονισμένοι.
Έλλειμμα γνώσης
Για την ομάδα μας η υλοποίηση αυτού του προγράμματος έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς αντιλαμβανόμαστε πλήρως τα κενά που έρχεται να καλύψει. Πριν λίγα χρόνια, όντας και εμείς μαθητές, διαπιστώσαμε τη σχεδόν παντελή έλλειψη ενημέρωσης στον σχολικό χώρο σχετικά τον τρόπο αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών που αναπόφευκτα προκύπτουν. Είναι σκόπιμο τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές να βρίσκονται διαρκώς σε εγρήγορση και να είναι κατάλληλα ενημερωμένοι, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά αυτά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και σύμφωνα με τις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες. Διαπιστώνοντας από πρώτο χέρι το έλλειμμα γνώσης και σωστής ενημέρωσης, νιώσαμε την ανάγκη να εκδηλώσουμε ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Άλλωστε, η ενημέρωση/εκπαίδευση της κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών και των μαθητών, ήταν πάντα ένας από τους κύριους στόχους του “Υγεία στο Σπίτι”.
12 θεματικές ενότητες
Οργανώνοντας το πρόγραμμα, αποφασίσαμε να το χωρίσουμε σε 12 διακριτές θεματικές ενότητες προκειμένου να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα που άπτονται της παροχής πρώτων βοηθειών.
1η θεματική – Σάκος πρώτων βοηθειών: Ο σάκος πρώτων βοηθειών είναι απαραίτητος σε κάθε μέρος, πόσο μάλλον στον χώρο του σχολείου όπου ένα παιδί μπορεί να τραυματιστεί ή να συμβεί κάτι αναπάντεχο. Ένας καλά εξοπλισμένος σάκος μπορεί να σώσει ακόμα και την ζωή ενός παιδιού οπότε καταλαβαίνουμε ότι η ύπαρξή του σε κάθε σχολείου είναι επιτακτική ανάγκη και σε καμία περίπτωση πολυτέλεια. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ο σάκος να ελέγχεται συχνά και το περιεχόμενό του να ανανεώνεται έπειτα από κάθε χρήση.
2η θεματική – Τραυματισμοί: Οι τραυματισμοί, άλλοτε επιπόλαιοι και άλλοτε σοβαρότεροι, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητας των μαθητών. Στον σχολικό χώρο συνήθως παρατηρούνται τραυματισμοί όπως κακώσεις, μυϊκές θλάσεις, διαστρέμματα και εγκαύματα. Είναι πολύ σημαντικό ο εκάστοτε εκπαιδευτικός να γνωρίζει πώς να προσφέρει πρώτες βοήθειες σε περίπτωση τραυματισμού. Τα τελευταία χρόνια σε πολλά σχολεία υπάρχει και σχολικός νοσηλευτής, που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τραυματισμών και άλλων επειγόντων περιστατικών.
3η θεματική – Πνιγμονή: Η πνιγμονή είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος, αλλά παρατηρείται κυρίως κατά τη διάρκεια κατάποσης τροφής. Το σχολείο είναι ένας χώρος στον οποίο συχνά τα παιδιά γευματίζουν, με αποτέλεσμα να εγκυμονεί πάντα ο κίνδυνος απόφραξης του αεραγωγού τους από την τροφή αν “στραβοκαταπιούν”.
4η θεματική – ΚΑΡΠΑ: Ως ΚΑΡΠΑ ορίζουμε την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, τη διαδικασία δηλαδή που
ακολουθούμε σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής. Μέσω της καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης υποβοηθούμε την αιμάτωση και την παροχή οξυγόνου στους ιστούς του σώματος, ώστε να αποφευχθεί η νέκρωσή τους. Βέβαια, είναι αναγκαία και η γνώση χρήσης του εξωτερικού αυτόματου απινιδωτή. Η γνώμη μου είναι ότι απινιδωτής θα έπρεπε να υπάρχει σε κάθε σχολείο και οι εκπαιδευτικοί να γνωρίζουν πώς να τον χρησιμοποιούν σωστά και με ασφάλεια. Προφανώς, αυτό μπορεί να γίνει μόνο έπειτα από την παρακολούθηση κάποιο σχετικού σεμιναρίου. Η ύπαρξη απινιδωτή από μόνη της δεν λέει τίποτα, αν οι εκπαιδευτικοί δε γνωρίζουν πώς να τον αξιοποιήσουν.
5η θεματική – Επιληπτικές κρίσεις: Ένας εκπαιδευτικός είναι πολύ πιθανό να κληθεί να διαχειριστεί μαθητές κατά τη διάρκεια ενός επιληπτικού επεισοδίου. Η σωστή διαχείριση των επεισοδίων αυτών είναι άκρας σημασίας, καθώς εξασφαλίζεται η μείωση του κινδύνου σοβαρού τραυματισμού κατά τη διάρκεια
της κρίσης.
6η θεματική – Αναφυλαξία: Η γνώση των ενδεδειγμένων βημάτων για τη σωστή αντιμετώπιση ενός αναφυλακτικού επεισοδίου μπορεί πραγματικά να αποδειχθεί σωτήρια στον χώρο του σχολείου. Είναι γεγονός ότι πολλοί μαθητές είναι αλλεργικοί σε κάποιο αλλεργιογόνο, το οποίο μπορεί να είναι κάποιο τρόφιμο, κάποιο έντομο (π.χ. μέλισσα) ή κάποια άλλη ουσία που απαντάται στον σχολικό χώρο. Δυστυχώς, αρκετοί μαθητές μπορεί να μη γνωρίζουν ότι είναι αλλεργικοί μέχρι να αναπτύξουν κάποιο σοβαρό αναφυλακτικό επεισόδιο.
7η θεματική – Λιποθυμία: Η λιποθυμία δεν αποτελεί μια συγκεκριμένη παθολογική κατάσταση αλλά είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το φαινόμενο κατά το οποίο κάποιος χάνει τις αισθήσεις του. Στον σχολικό χώρο παρατηρούνται συχνά λιποθυμικά επεισόδια και τα αίτια μπορεί να
κυμαίνονται από μια απλή αφυδάτωση έως υπογλυκαιμία ή κάτι ακόμα πιο σοβαρό που ίσως οδηγήσει ακόμα και σε καρδιακή ανακοπή.
8η θεματική – Αιμορραγίες: Αιμορραγία μπορεί να παρατηρηθεί μετά από οποιονδήποτε τραυματισμό. Ο έλεγχος της αιμορραγίας είναι απαραίτητος ώστε να περιοριστεί η απώλεια αίματος και να αποφευχθεί η υποογκαιμική καταπληξία. Στο σχολείο θα παρατηρήσουμε συχνά αιμορραγίες από τη μύτη. Οι ρινορραγίες είναι συχνές σε παιδιά ηλικίας 3 έως 10 ετών και παρόλο που μπορεί να είναι έντονες, τις περισσότερες φορές δεν οφείλονται σε κάποιο επικίνδυνο παράγοντα.
9η θεματική – Εμετοί- Εξανθήματα-Μελανιές: Σκοπός της ενότητας δεν είναι η επιμόρφωση στην
κλινική εξέταση αλλά η δυνατότητα του εκπαιδευτικού να δράσει ανάλογα αν βρεθεί αντιμέτωπος με μία από τις παραπάνω καταστάσεις (π.χ αν κάποιος μαθητής εμφανίσει εξανθήματα ή αρχίσει να κάνει εμετό).
10η θεματική – Θερμοπληξία- Θερμική εξάντληση- Κρυοπάγημα-Ηλεκτροπληξία: Η θερμική εξάντληση οφείλεται σε μεγάλη απώλεια υγρών από το σώμα μέσω του ιδρώτα. Διαφέρει από τη θερμοπληξία στο ότι ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός του σώματος συνεχίζει να λειτουργεί. Μπορεί όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα να μετατραπεί σε θερμοπληξία, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση. Η πιθανότητα να πάθει κάποιος μαθητής ηλεκτροπληξία στο σχολείο είναι πάρα πολύ μικρή αν τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας. Η εμφάνιση κρυοπαγημάτων είναι επίσης σχεδόν απίθανη, ειδικά αν αναλογιστούμε το κλίμα της χώρας μας. Παρόλα αυτά θα παρουσιαστεί ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης κρυοπαγημάτων και τραυματισμών από ηλεκτροπληξία. Γιατί όπως λένε και οι Άγγλοι, “better safe than sorry”.
11η θεματική – Ψυχική υγεία: Τα σχολεία φιλοξενούν μερίδα μαθητών που έχουν αντιμετωπίσει τη βίαιη φυγή από τη χώρα τους (πρόσφυγες) αλλά και παιδιά που έχουν τραυματικά βιώματα όπως τον θάνατο συγγενικών τους προσώπων ή την εγκατάλειψη σε μικρή ηλικία. Πώς ένας εκπαιδευτικός μπορεί να υποστηρίξει αποτελεσματικά τα παιδιά αυτά;
12 θεματική – Κρίση πανικού: Η κρίση πανικού είναι μια κατάσταση έντονου άγχους και φόβου ή δυσφορίας. Η σωστή πληροφόρηση για την αντιμετώπιση μιας κρίσης πανικού, καθώς και για τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα του παιδιού κατά τη διάρκειά της, είναι απαραίτητη . Στον χώρο του σχολείου ένα παιδί μπορεί να βιώσει έντονο στρες και να μην γνωρίζει πως να το διαχειριστεί.
Ξεκινάμε
Αν όλα αυτά σας φαίνονται ενδιαφέροντα ετοιμαστείτε για ένα ταξίδι στον κόσμο των πρώτων βοηθειών. Οι επόμενοι μήνες θα είναι αφιερωμένοι αποκλειστικά στις πρώτες βοήθειες και θα μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό σε όλες μας τις πλατφόρμες. Μοιραστείτε τις πληροφορίες που θα βρείτε στην ιστοσελίδα και τα κανάλια μας με του συμμαθητές σας και τους συναδέλφους σας, έτσι ώστε όλοι μαζί να κάνουμε τον χώρο του σχολείου περισσότερο ασφαλή.
