Το άρθρο δημιουργήθηκε με τη χρηματοδότηση του European Solidarity Corps Gr μέσω του Ι.ΝΕ.ΔΙ.ΒΙ.Μ
Όπως έχουμε ήδη συζητήσει, οι τραυματισμοί είναι αναπόφευκτοι στον χώρο του σχολείου. Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, ότι οι εκπαιδευτικοί καλό είναι να γνωρίζουν τα διάφορα είδη τραυματισμών και να έχουν βασικές γνώσεις σχετικά με τον ενδεδειγμένο τρόπο περιποίησης ενός τραύματος.
Κατά κανόνα, παρατηρούνται 2 βασικές κατηγορίες τραυμάτων, τα εσωτερικά και τα εξωτερικά.
Εσωτερικά Τραύματα
Τα τραύματα αυτά δεν είναι εμφανή αλλά μπορεί να αποδειχθούν πολύ σοβαρά έως και θανατηφόρα. Φανταστείτε ένα δυνατό χτύπημα στο κεφάλι. Με μια πρώτη ματιά μπορεί να φαίνονται όλα φυσιολογικά. Όμως, σε περίπτωση που προκληθεί ρήξη αγγείων με επακόλουθη αιμορραγία στον εγκεφαλικό ιστό, τα πράγματα μόνο απλά δεν είναι. Η επικινδυνότητα των τραυματισμών στο κεφάλι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παραγνωρίζεται και για τον λόγο αυτό θα αναλύσω το συγκεκριμένο θέμα λίγο περισσότερο.
🧠 Πότε ΧαρακτηρίζεταιΎποπτος Ένας Τραυματισμός στο Κεφάλι;
Ακόμη και όταν δεν υπάρχουν άμεσα συμπτώματα, ένας τραυματισμός στο κεφάλι μπορεί να έχει ως επακόλουθο την πρόκληση εσωτερικής αιμορραγίας ή διάσεισης. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι να προσεγγίζουν με προσοχή τέτοιες περιπτώσεις και να ζητούν άμεσα ιατρική συμβουλή εάν ισχύει οποιοδήποτε από τα παρακάτω:
🚩 Ύποπτα Σημεία και Συμπτώματα
1.Απώλεια συνείδησης (ακόμη και για λίγο)
2.Σπασμοί ή επιληπτικές κρίσεις
3.Εμετός (περισσότερες από μία φορές)
4.Έντονος ή επιδεινούμενος πονοκέφαλος
5.Σύγχυση ή παράξενη συμπεριφορά
6.Υπνηλία
7.Ανισοκορία (άνισες κόρες) ή αλλαγές στην όραση
8.Διαυγές υγρό ή αίμα από τη μύτη ή τα αυτιά
9.Μελανιές πίσω από τα αυτιά ή γύρω από τα μάτια (“μάτια ρακούν”)
Μαθητές που εμφανίζουν κάποιο από τα παραπάνω θα πρέπει να μεταφέρονται στο νοσοκομείο για περαιτέρω αξιολόγηση. Το υγειονομικό προσωπικό χρησιμοποιεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα σχετικά με τη διαχείριση των τραυμάτων στο κεφάλι. Αν κριθεί απαραίτητο και υπάρχει υποψία εσωτερικής αιμορραγίας, πραγματοποιείται απεικονιστικός έλεγχος.
Άλλα είδη εσωτερικής αιμορραγίας, όπως η ενδοθωρακική και η ενδοκοιλιακή, είναι πολύ δύσκολο να παρατηρηθούν στον χώρο του σχολείου, οπότε δε θα δώσουμε έμφαση.
Ως εσωτερικά τραύματα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε επίσης τις θλάσεις και τα διαστρέμματα, που παρατηρούνται αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού στα διαλείμματα ή κατά τη γυμναστική. Σχετικά με τις θλάσεις και τα διαστρέμματα, την κλινική τους εικόνα και τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης, θα ακολουθήσει αναλυτικό άρθρο.
Εξωτερικά Τραύματα
Τα εξωτερικά τραύματα διαχωρίζονται περαιτέρω σε κλειστά και ανοιχτά. Ας τα πάρουμε, λοιπόν με τη σειρά, ξεκινώντας με τα κλειστά τραύματα.
Κλειστά Τραύματα
1. Εκχυμώσεις: Είναι οι γνωστές σε όλους μας μελανιές και προκαλούνται από τη διάχυση αίματος, που προέρχεται από τη ρήξη των τριχοειδών αγγείων, στις στιβάδες του δέρματος.
2. Αιματώματα: Συλλογή αίματος και δημιουργία νέας κοιλότητας μέσα στην οποία βρίσκεται παγιδευμένο το αίμα. Οφείλεται σε ρήξη μεγαλύτερων αγγείων σε σχέση με τα τριχοειδή.
Ανοικτά Τραύματα
1. Εκδορές: Αποτέλεσμα απώλειας της επιφανειακής στιβάδας ή ολόκληρης της επιφάνειας του δέρματος. Μπορείτε να διαβάσετε και το σύντομο άρθρο σχετικά με τις γρατζουνιές και τα κοψίματα.
2. Νύσσοντα τραύματα: Προκαλούνται από αιχμηρά αντικείμενα. ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που το νύσσον όργανο που προκάλεσε τον τραυματισμό παραμένει στη θέση του, δεν πρέπει να αφαιρείται αλλά να ακινητοποιείται. Στόχος είναι η αποφυγή κινήσεων του αιχμηρού οργάνου κατά τη διακομιδή του μαθητή στο νοσοκομείο, καθώς μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερο τραυματισμό. Επιπλέον, η παραμονή του οργάνου ασκεί αιμοστατική δράση και για αυτό πρέπει να αφαιρείται μόνο στο προστατευμένο περιβάλλον του νοσοκομείου από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Τα νύσσοντα τραύματα είναι αρκετά ύπουλα μιας και σε αρκετές περιπτώσεις είναι δύσκολο να αξιολογήσουμε τι ακριβώς έχει τραυματιστεί κάτω από το δέρμα.
3. Θλαστικά τραύματα: Προκαλούνται από λύση της συνέχειας του δέρματος λόγω πρόσκρουσης σε ανώμαλη επιφάνεια. Μπορεί να προκληθεί βλάβη σε βαθύτερες δομές όπως μύες, αγγεία ή νεύρα. Χαρακτηρίζονται από ανώμαλα χείλη τραύματος, αιμορραγία και οίδημα. Τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν μελανιές.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε έναν πίνακα που συνοψίζει τους τραυματισμούς που αναφέρονται παραπάνω.
| Κατηγορία | Τραυματισμός | Παράδειγμα | Αντιμετώπιση |
|---|---|---|---|
| Εσωτερικά Τραύματα | Χτύπημα στο κεφάλι (Πολύ συχνά) | Πτώση στο προαύλιο ή χτύπημα σε παιχνίδι | Παρακολούθηση για συμπτώματα διάσεισης, ξεκούραση, ιατρική εκτίμηση αν υπάρχουν “κόκκινες σημαίες” |
| Ενδοθωρακική αιμορραγία (Σπάνια) | Πτώση με χτύπημα στο στήθος σε σιδερένιο κάγκελο | Άμεση ιατρική αξιολόγηση, παρακολούθηση αναπνοής, αποφυγή μετακίνησης | |
| Ενδοκοιλιακή αιμορραγία (Σπάνια) | Σύγκρουση με άλλο παιδί ή χτύπημα με μπάλα στην κοιλιά | Επείγουσα ιατρική φροντίδα – πιθανή εσωτερική ρήξη οργάνου | |
| Θλάση (Συχνά) | Χτύπημα στον μηρό κατά την ώρα γυμναστικής | Πάγος, ανάρροπη θέση, ξεκούραση, παυσίπονο αν χρειαστεί | |
| Διάστρεμμα (Συχνά) | Στρίψιμο αστραγάλου στο τρέξιμο ή μπάλα | Πάγος, περίδεση, ανάρροπη θέση, ξεκούραση – πιθανή ακτινογραφία | |
| Εξωτερικά Τραύματα | Εκχύμωση (μελανιά) (Πολύ συχνά) | Χτύπημα στο τραπέζι ή σε άλλο παιδί | Πάγος στο σημείο |
| Νύσσον τραύμα (αιχμηρό αντικείμενο) (Συχνά) | Πληγή από μολύβι ή ψαλίδι | Καθαρισμός, απολύμανση, γάζα, πιθανή επίσκεψη σε γιατρό για αντιτετανικό | |
| Θλαστικό τραύμα (απότομα αντικείμενα) (Συχνά) | Σχίσιμο δέρματος από πτώση σε τσιμέντο ή σε τοίχο | Πλύσιμο, απολύμανση, πίεση για αιμορραγία, επίδεση – ιατρική ραφή αν χρειαστεί |
📌 Σημείωση: Σε όλους τους τραυματισμούς πρέπει να ενημερώνονται οι γονείς/κηδεμόνες και να τηρείται αρχείο συμβάντος, ειδικά αν χρειάστηκε ιατρική παρέμβαση.
Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για τα διαφορετικά είδη αιμορραγίας και θα μάθετε πώς να σταματάτε περιορίζετε μια αιμορραγία, καθώς και πώς να περιποιείστε ένα τραύμα.
Για περισσότερες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις πρώτες βοήθειες, μείνετε συντονισμένοι. Επιπλέον, μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό στα κανάλια μας σε YouTube, TikTok και Instagram.
Πηγές:
1.Πρώτες βοήθειες και πρακτική θεραπευτική συνήθων καταστάσεων (2η Έκδοση), Μπαλτόπουλος Ι. Γεώργιος
2.NICE Guidelines (UK) – Head Injury in Children
3.Videmšek M, Gregorčič M, Hadžić V, Karpljuk D, Šuštaršič A. Injuries of Primary School Children during Sports Activities. Zdr Varst. 2023 Mar 15;62(2):87-92. doi: 10.2478/sjph-2023-0012. PMID: 37266065; PMCID: PMC10231886.
4.Al Zeedi MAS, Al Waaili LH, Al Hakmani FM, Al Busaidi AM. Incidence of School-related Injuries among Students in A’Dakhiliyah Governorate Schools, Oman. Oman Med J. 2020 May 31;35(3):127. doi: 10.5001/omj.2020.45. PMID: 32489676; PMCID: PMC7261370.
